Μα τέλος πια σα διάβηκαν παλούκια και χαντάκι | |
| 5 | ξύπνησε ο Δίας άξαφνα απ' το πλεβρό της Ήρας. Κι' όρθιος πηδάει, και στέκοντας τους διο στρατούς τηράζει, τους Τρώες πούχαν νικηθεί, και πίσω τους Αργίτες που τους βαρούσαν κι' έτρεχε ο Ποσειδός μαζύ τους. Κι' είδε στον κάμπο κατά γης τον Έχτορα βαλμένο, |
| 10 | κι' οι φίλοι γύρω κάθουνταν, κι' αφτός αγκομαχούσε βαριά φυσώντας, που η ψυχή λες τούβγαινε, και ξέρναε αίμας, τι δεν τον βάρεσε ο πιο αχαμνός Αργίτης. Κάηκε σαν τον είδε εκεί, κι' έρηξε μιά της Ήρας λοξή ματιά και τρομερό της μίλησε ένα λόγο « Άσφαλτα ο δόλος σου, άπιστη, τον Έχτορα απ' τη μάχη |
| 15 | » μούπαψε εκεί ο κακόβουλος και τσάκισε τους Τρώες. » Δεν ξέρω αλήθια αν πρώτη εσύ δεν πρέπει να πλερώσεις » τα μπλέκουδά σου με βεργιές και ναν τους δεις τη γλύκα. » Ή δε θυμάσαι όταν ψηλά σε κρέμασα κι' αμόνια » διο σούδεσα στα πόδια σου και σούσφιξα τα χέρια |
| 20 | » μ' άσπαστη ολόχρυση τριχιά, κι' εσύ έτσι κρεμασμένη » έμενες μες στο λιόφωτο και στ' ουρανού τα γνέφια ; » Και στο τρανό βουνό οι θεοί βαρυγομούσαν όλοι, » μα δεν τολμούσαν και κοντά να παν και να σε λύσουν, » τι όπιον αρπούσα τίναζα οχ το κατώφλι κάτου, » κι' εκείνος έφτανε στη γης με την ψυχή στο στόμα. |
| 25 | » Μα κι' έτσι δεν ξεθύμανα απ' τη βαριά εγώ λύπη » του θεογέννητου Ηρακλή, που εσύ τ' Ανεμοβρόχια » ξελόγιασες και το Βοριά με τους κακούς σκοπούς σου, » και θαλασσόδαρτο ως την Κο τον έσπρωξες αλάργα. » Μα εγώ τον έσωσα από κει και τόνε πήγα πίσω |
| 30 | » στερνά από τόσα βάσανα στ' αλογοθρόφο τ' Άργος. » Λείψε απ' τις διαβολιές λοιπόν, μη σ' τα θυμίσω πάλι » και δεις αν βγάζεις τίποτα από φιλιά κι' αγάπες, » πούρθες κλεφτά και μούπεσες στην αγκαλιά μ' απάτη.» |
Είπε, και σκιάχτηκε η θεά, η γελαδόματη Ήρα, | |
| 35 | και φοβισμένη απάντησε διο φτερωμένα λόγια « Σ' αμώνω τώρα μα τη Γης, μα τα ουράνια απάνου, » και μα τη μελανόχυτη της Φρίκιας καταβόθρα, » π' όρκος ο πιό 'ναι φοβερός με τους θεούς και δέτης, » μα τη σεπτή σου κεφαλή, το νυφικό μας στρώμα, |
| 40 | » το στρώμα εγώ που ψέφτορκα στο στόμα μου δεν πιάνω, » σου τάζω ο σείστης Ποσειδός δε βλάφτει απ' αφορμή μου » τους Τρώες και τον Έχτορα, ή και βοηθάει Αργίτες, » μόν θάν τον σπρώχνει αφτόθελα μέσα η καρδιά, γιατί είδε » και πόνεσε τους Αχαιούς πούταν στενά ζωσμένοι. |
| 45 | » Αν με ρωτά, εγώ θάν του πω, κάλια κι' αφτός να σύρει » εσύ όπως, Μαβροσύγνεφε, μας οδηγάς στη στράτα.» |
Είπε, και τότες των θεών κι' αθρώπων ο πατέρας | |
| 50 | » ήσυχη εδώ μες στους θεούς και πας καθώς πηγαίνω, » γλήγορα τότε ο Ποσειδός θαρρώ σκοπό θ' αλλάξει » όπως εμείς τα θέλουμε, κιάς προτιμά άλλη στράτα. » Όμως αλήθια αφτά αν τα λες κι' όχι έτσι τάχα λόγια, » σύρε ως στους θεϊκούς σωρούς κι' αμέσως κράξε τώρα |
| 55 | » Την ανεμόποδη Ίριδα ναρθεί και τον Απόλλο, » για να κατέβει η Ίριδα στων Αχαιών τους λόχους » κι' ας πει του σείστη Ποσειδού ν' αφίσει τους πολέμους » και να τραβάει στον πύργο του μες στου γιαλού τα βαθιά· » κι' ας στείλει ο Φοίβος πάλε ομπρός τον Έχτορα στη μάχη, |
| 60 | » μέσα ξανά φυσώντας του ζωή σαν του γιατρέψει » τους πόνους που τον τυραννούν, και τους Αργίτες πίσω » ας τους γυρίσει με φεβγιό δειλόκαρδο σκιαγμένους, |
| 63 | » που αβάσταχτοι ως στα φτερωτά να τσακιστούν καράβια. |
| 72 | » Μα πριν δεν ξεθυμώνω εγώ, μήτε άλλο δε θα αφίσω » θεό κανένα εδώ βοηθός των Αχαιών να τρέξει, » πριν ως στην άκρη ο πόθος του τελειώσει τ' Αχιλέα |
| 75 | » που τούταξα —τη θεϊκιά κουνώντας κεφαλή μου— » τη μέρα π' άγγιξε η θεά τα γόνατά μου, η Θέτη, » και να τιμήσω κλάφτηκε τον καστροπάρτη γιο της.» |
Έτσι είπε και τον άκουσε του Κρόνου η κόρη η Ήρα, | |
| 80 | Σαν πώς πετάει ο νους αντρός κοσμοταξιδεμένου όταν στης μάβρης του καρδιάς τα βάθια λογαριάζει « εδώ 'μουνα κι' εκεί 'μουνα,» και τα παλιά θυμάται· έτσι γοργά πετάχτηκε πιλάλα η σεβαστή Ήρα. Και τους θεούς, σαν έφτασε, τους βρήκε συναγμένους |
| 85 | στον πύργο μέσα του Διός, κι' όταν την είδαν, όλοι σηκώθηκαν κι' εφτύς να πιει της πρόσφερναν ποτήρια. Μα αφτή τους άλλους άφισε, και παίρνει το ποτήρι τη Θέμης, πρώτη πούτρεξε να την καλοσορίσει και πρώτη που της μίλησε δυό φτερωμένα λόγια |
| 90 | « Ήρα, γιατί ήρθες ; Φαίνεσαι σαν τρομασμένη. Ξέρω, » θα σ' αποπήρε ο άντρας σου, ο γιος του γέρο-Κρόνου.» |
Τότες απάντησε η θεά, η μαρμαρόκορφη Ήρα | |
| 95 | » Μα κάτσε κι' άρχισε να τρως, γιατί οι θεοί προσμένουν, » και θάν τα πω εγώ σ' όλους τους τί μας μηνάει ο Δίας, » άσκημες μας μηνάει δουλιές, που δε θαρρώ θ' ανοίξουν » την όρεξη όντου ζωντανού, ούτε θεού ούτ' ανθρώπου, » τώρα αν ακόμα μ' ήσυχο κεφάλι τρώει κανείς τους.» |
| 100 | Έτσι είπε η Ήρα κι' έκατσε —και στου Διός τον πύργο |
| 105 | » κι' ακόμα ναν του βάλουμε περιορισμό ζητούμε » μ' αντριές μας και φοβέρες μας! Μα εκείνος τί τον μέλει » που κάθεται κι' αδιαφορεί. Τί απ' τους θεούς παινιέται » πως ξάστερά 'ναι ανώτερος, πιο δυνατός απ' όλους. » Για αφτό ότι στέλνει σας, καλό κακό, σπολλάτη πάντα. |
| 110 | » Νά! που και τώρα στεναγμοί τον Άρη καρτερούνε, » τι τον πιο λατρεφτό θνητό τού σκότωσαν στη μάχη, » το γιο του τον Ασκάλαφο που τόνε λέει δικό του.» |
Είπε, κι' ο Άρης χτύπησε το σαρκωτό του γόνα | |
| 115 | « Δε φταίω πια τώρα εγώ, θεοί, αν τρέξω στα καράβια » των Αχαιών και τη σφαγή του γιου μου ξεχρεώσω, » κι' αν μέλλεταί μου ο κεραβνός του Δία να με ρήξει » χάμου ξερό μες στους νεκρούς στο ματωμένο κάμπο.» |
Είπε και βάζει τ' άρματα και πρόσταξε να ζέψουν | |
| 120 | στ' αμάξι του τα δυό ψαριά, το Φόβο και τον Τρόμο. |
Τότε οι θεοί χειρότερα πιο ακόμα των παθών τους | |
| 125 | κι' έτρεξε αμέσως τούβγαλε τα κράνο απ' το κεφάλι και την ασπίδα απ' το κορμί, και τ' άσπαστο κοντάρι του τ' άρπαξε απ' τη χέρα του και τόστησε στην κόχη. Έπειτα με χοντρά άρχισε ναν του τα ψέλνει λόγια « Βλάκα σκαρτάδο, σούστριψε! Λοιπόν τ' αφτιά του κάκου » τάχεις ν' ακούς, γιατί έχασες κάθε ντροπής και γνώση. |
| 130 | » Μα δεν ακούς τί είπε η θεά, η κρουσταλλόκορφη Ήρα, » που τώρα μόλις έφτασε στον Έλυμπο απ' του Δία; » Ή θες κι' εσύ κακά πολλά να πάθεις, να γυρίσεις » άναβλα εδώ στον Έλυμπο με την καρδιά καμένη, » κι' εμάς των άλλων συφορές να βάλεις στο κεφάλι; |
| 135 | » Τι ίσια τους λιονταρόψυχους Αργίτες και τους Τρώες » θ' αφίσει, και θα τρέξει εδώ σ' εμάς να ξεθυμάνει, » κι' όλους θ' αρπάξει στη σειρά, σφάλλεις ξεσφάλλεις όλους. » Έτσι — άκου με —μη χολοσκάς για το παιδί σου τώρα· » τι κι' άλλοι ακόμα πιο καλοί στη δύναμη στα χέρια |
| 140 | » ή σφαχτήκανε ή θα σφαχτούν και σαν πολλά γυρέβεις, » απάθεφτη κάθε θεού νάναι η γενιά και φύτρα.» |
Έτσι είπε, και τον έβαλε σ' ένα θρονί να κάτσει. | |
Τότ' όξω η Ήρα φώναξε την Ίριδα οχ τον πύργο — | |
| 145 | και τον Απόλλο, και τους λέει διο φτερωμένα λόγια « Στήν Ίδα εφτύς του Κρόνου ο γιος να πάτε σας προστάζει. » Εκεί σα φτάστε κι' έρθετε στο Δία ομπρός, κοιτάξτε » πρόθυμα κάντε — ακούστε με —ότι σας πει και θέλει. » |
Είπε, και μέσα γύρισε η σεβαστή Ήρα πάλι | |
| 150 | κι' έκατσε στο θρονί. Κι' αφτοί τρεχάτοι πήραν δρόμο. Έτσι ήρθαν στη μυριόπηγη κυνηγοβόσκητη Ίδα, κι' ήβραν το Δία στου βουνού την άκρη καθισμένο, στο Ξέφαντο· κι' είχε άλωνα μοσκαχνισμένο γνέφι. Κι' ομπρός σαν ήρθαν στων θεών κι' αθρώπων τον πατέρα, |
| 155 | στέκουν και καρδιοχάρηκε, άμα τους είδε, ο Δίας που έτσι τα λόγια τ' άκουσαν της γυναικός του αμέσως. Κι' άρχισε πρώτα κι' έλεγε της Ίριδας διο λόγια « Τρέχα, γοργή Ίριδα, να πας, κι' αφτά άκου να μηνήσεις » όλα τ' αφέντη Ποσειδού χωρίς ν' αλλάξεις λέξη. |
| 160 | » Πες του πολέμους και σφαγές πως, λέω να παραιτήσει, » και μιά και διο ή στη θάλασσα ή στων θεών τον κύκλο. » Μα αν δεν πειστεί στα λόγια μου κι' αψήφιστα σ' ακούσει, » ας λογαριάσει κι' ας σκεφτεί πως, δυνατός κι' αν είναι, » δεν έχει να μ' αντισταθεί σαν πιάσω αστροπελέκι |
| 165 | » και του ρηχτώ, τι εγώ θαρρώ πολύ είμαι ανότερός του » και πριν στα χρόνια· ωστόσο αφτός σαν ίσος μου να βγαίνει » λες δε δειλιάζει, εμένανε που με φοβάνται κι' άλλοι.» |
Είπε, κι' ακούει η γλήγορη θεά, και χέρι χέρι | |
| 170 | Πώς αψηλά οχ τα σύγνεφα πέφτει χαλάζι ή χιόνι κατάκριο, σα φυσάει βοριάς και φέρνει παγοκαίρι, έτσι γοργόποδη η θεά πιλάλησε ως τον κάμπο. Εκεί στο σείστη Ποσειδό πήγε σιμά και τούπε « Ήρθα ως εδώ 'να μήνημα, αφέντη γιε του Κρόνου, |
| 175 | » να φέρω απ' τον αστραπεφτή φουρτουνοκράτη Δία. » Λέει από μάχες και σφαγές να τραβηχτείς, και μέσα » στη θάλασσα ή στα θεϊκά λημέρια να γυρίσεις. » Μα αν δεν πειστείς στα λόγια του κι' αψήφιστα μ' ακούσεις, » φοβέριζε κι' αφτός εδώ πως να σε πολεμήσει |
| 180 | » θάρθει ανοιχτά, μα κάλια σου να τραβηχτείς νομίζει, » μη σου ρηχτεί, τι αφτός μαθές πολύ είναι ανότερός σου » και πριν στα χρόνια· ωστόσο εσύ έτσι ίσος του να βγαίνεις » λέει δε δειλιάζεις, του Διός που τον φοβάνται κι' άλλοι. » |
Τότες βαριά αγανάχτησε της γης ο σείστης κι' είπε | |
| 185 | « Ω φαντασία! Τί, δυνατός γιατί είναι, θα μ' ορίζει » με ζόρι εμένα κι' άθελα, που εγώ 'μαι ισόβαθμός του; » Τι είμαστε τρία αδέρφια εμείς, του Κρόνου οι γιοι απ' τη Ρέα, » εγώ κ' ο Δίας κι' έπειτα ο νεκρορήγας Άδης. » Κι' όλα σε τρία μοιράστηκαν, του κάθε γιου ένα θέμα· |
| 190 | » εγώ, σα ρήχναμε λαχνό, πήρα να ορίζω πάντα » τα κύμα, ο Δίας τα πλατιά ουράνια μες στα γνέφια » και στο λιοπύρι, κι' έπεσαν στον Άδη τα σκοτάδια· » μα η Γης κοινή κι' ο Έλυμπος μένει ολονώνε ως τώρα. » Έτσι ορισμούς του ή προσταγές δεν παίρνω εγώ, κι' ας μένει |
| 195 | » εκεί ήσυχος στο θέμα του, όσο τρανός κι' αν είναι. » Κι' ας μη με σκιάζει —έτσι δειλός δεν είμαι— μ' αστραπές του. » Πιο γνωστικό 'ναι κόρες του να παραπάει και γιους του » με λόγια του έτσι αγέρωχα, τι σαν παιδιά του πούναι, » χρέος τους, θέν δε θένε, αφτοί ν' ακούν τους ορισμούς του.» |
| 200 | Τότε η γοργόποδη Ίριδα τ' απάντησε και τούπε |
| 205 | Τότες της είπε ο Ποσειδός, ο μαβρομάλλης σείστης |
| 210 | » να μ' αποπαίρνει όλο ζητάει με θυμωμένα λόγια. » Μα τώρα —εγώ τον σέβουμαι— δεν πεισματώνω, ας είναι. » Μα άκου, άλλο λόγο θα σου πω, που δεν απλή φοβέρα. |
| 213 | » Αν θέλει εμάς στο πείσμα μας, της Αθηνάς κι' εμένα |
| 215 | » να λυπηθεί τ' ορθόβραχο καστρί και ναν τ' αφίσει » ολόρθο, και των Αχαιών να μην τους δώσει νίκη, » ας μάθει αφτό, πως άσβυστο θάχουμε πάντα πάθος.» |
Είπε, κι' αφίνει το στρατό και πάει και μέσα μπαίνει | |
| 220 | Τότες ο Δίας φώναξε το γιο του Φοίβου κι' είπε |
| 225 | » κι' όσοι είναι ακόμα μες στης γης τα βάθια με τον Κρόνο. » Μα κέρδος είναι και των διο που έτσι η δουλιά δεν πήγε » πιο κει, και που τα χέρια μου απόφυγε από σέβας· » ειδέ, σ' το λέω πως άδρωτα δε θάχε ξεδιαλούδια. » Μα πάρε εσύ στα χέρια σου την κροσσωτή μου αιγίδα, |
| 230 | » και σκιάζε σκιάζε σιώντας την τους Αχαιούς στη μάχη. » Κι' έχε διπλά, προφυλαχτή, στον Έχτορα τα μάτια, » το πάθος του πάντα άναβε στα στήθια, ως που οι Αργίτες » τρεχάτοι ως στον Ελλήσποντο να φτάσουν κι' ως στα πλοία. » Δική μου απέκει 'ναι δουλιά το τί θα πω ή θα κάνω, |
| 235 | » ξανά οι Αργίτες για να δουν απ' τον αγώνα ανάσα.» |
Είπε, κι' εκείνος άκουσε την προσταγή του Δία, | |
| 240 | στρωμένο πια, μόν κάθουνταν, κι' ότι είχε συνεφέρει και γύρω γνώριζε ξανά, κι' ο ίδρος το ζιχούνι σταμάταε, αφού τον ξύπνησε τ' Αστράφτη πάλε η γνώμη. Και πήγε στάθηκε κοντά του Δία ο γιος και τούπε « Λεβέντη του Πριάμου γιε, πώς χώρια απ' όλους στέκεις |
| 245 | » εδώ μισόνεκρος; Σαν τί κακό σε βασανίζει; » |
Τότες εκείνας τ' απαντάει με την ψυχή στο στόμα | |
| 250 | » του Τελαμώνα ο γίγας γιος και μ' έβγαλε απ' τη μάχη ; » Και μιά στιγμή είπα, σήμερα πως στα λημέρια τ' Άδη » και στους νεκρούς θα βραδιαστώ, γιατί είχα ψυχομάχη. » |
Τότες του λέει ο φυλαχτής αφέντης γιος του Δία | |
| 255 | » να σε προσέχει σούστειλε και δίπλα σου να στέκει, » το Φοίβο εμένα, φυλαχτή του Δία γιο, που πάντα » κι' εσένα σώζω ως σήμερα και τ' ορθωμένο κάστρο. » Μόν έλα τώρα πρόσταξε τ' αμαξωτό σου τάγμα » ίσα ως στα πλοία τις γοργές φοράδες να λαλήσουν, |
| 260 | » κι' εγώ μπροστά τους τρέχοντας το δρόμο θάν τους σιάξω » ίσο έτσι, και των Αχαιών τους λόχους θα τσακίσω. » |
Είπε, και φύσησε άπειρο μες στην καρδιά του θάρρος. | |
| 265 | γιατί να λούζεται έμαθε στα δροσερά ποτάμια — περήφανο έτσι, κι' αψηλά βαστάει την κεφαλή του κι' απάνου κάτου η χήτη του στους ώμους κυματίζει, κι' αφτό γιομάτο λεβεντιά γοργά το παν τα πόδια όπου συχνάζουν αλόγα και στα λειβάδια βόσκουν· έτσι κι' εκείνος γόνατα και πόδια γοργοκούναε, |
| 270 | κι' έκραζε ομπρός! άμα άκουσε τα θεϊκά τα λόγια. |
Κι' αφτοί, όπως διπλοκέρατο αλάφι ή αγριογίδι | |
| 275 | τι απ' τις φωνές τους λέοντας αρχοντικός στο δρόμο προβάλνει κι' όλους θέν δε θέν σε μιά άχνα τους κωλώνει· έτσι οι Αργίτες σωρεφτοί πριν κυνηγούσαν πάντα όλο χτυπώντας με σπαθιά και δίστομα κοντάρια, μα άμα τον Έχτορα είδανε π' ορμούσε απάς στους λόχους, |
| 280 | δείλιασαν κι' όλων θρούβαλα τους έγινε το θάρρος. |
Τότε είπε και τους λάλησε τ' Αντραίμου ο γιος ο Θόας, | |
| 285 | Αφτός με λόγια γνωστικά τους μίλησε έτσι κι' είπε «Ώχου, κι' αφτό ναι απ' τ' άγραφα που βλέπω τώρα ομπρός μου! » Τήρα, απ' το χάρο γλύτωσε ο Έχτορας, και βγήκε » ξανά στη μάχη φοβερός, που εμείς κρυφή μιά ολπίδα » τόχαμε πια πως τούφαγε την κεφαλή του ο Αίας. |
| 290 | » Μα κάπιος του ξανάδωκε θεός τη γιά του πάλι » και γλύτωσε ... τηράτε, αφτός π' αφάνισε πολλούς μας, » όπως και τώρα λέω ξανά θα γίνει, τι δε στέκει » με τόση αντριά έτσι ολόμπροστα δίχως του Δία γνώμη. » Μα ελάτε κι' ότι εγώ σας πω, τώρα έτσι ας κάνουμ' όλοι. |
| 295 | » Το πλήθος πρώτα ας στείλουμε να σύρει στα καράβια, » κι' εμείς που λέμε του στρατού πως είμαστε ο αθέρας » μ' όρθια ας σταθούμε αντίκρυ του κοντάρια, και το δρόμο » μπροστά ας του κόψουμε, κι' αφτός θαρρώ, όσο κι αν λυσσάζει, » θάν το σκεφτεί ως στων Αχαιών τους λόχους να βουτήξει.» |
| 300 | Είπε, κι' εφτύς τον άκουσαν κι' όχι κανείς δεν είπε. |
| 305 | και πίσω οι άλλοι πόδιζαν, το πλήθος, προς τα πλοία. |
Κι' οι Τρώες ίσια μαζωχτοί ορμούνε, κι' οδηγούσε | |
| 310 | την έδωκε, ο λαμπρός χαλκιάς, ναν τη φοράει στη μάχη· αφτή βαστώντας το στρατό μπροστά μπροστά οδηγούσε. Μα αχώριστοι κι' οι Δαναοί βαστούνε, κι' άγρια αντάρα σηκώσανε οι στρατοί κι' οι διο, κι' οχ τις χορδές πηδούσαν σαΐτες, κι' οχ τις δυνατές τα στεριοφράξα χούφτες |
| 315 | άλλα σε σάρκες μπήγουνταν αντρών παλικαράδων, όμως πολλά και πέφτανε —πριν άσπρο κριάς αγγίξουν— στη μέση χάμου, αθρώπινη σάρκα να φαν διψώντας. |
Έτσι όσο ακίνητη ο θεός κρατούσε την αιγίδα, | |
| 320 | μα όταν κατάματα έπειτα θωρώντας τους Αργίτες την τράνταξε, κι' απέ έσκουξε σκουξιά φριχτή μεγάλη, τότες τους νάρκωσε το νου, παράλυσε η καρδιά τους. Τότε όπως διο θεριά άξαφνα σε μάβρης νύχτας πίσσα πλακώνουν κι' άπειρο σκορπούν προβατινό κοπάδι |
| 325 | η μουγκροβόδικο σωρό ενώ ο τσοπάνης λείπει· έτσι άναντρα έφυγαν κι' αφτοί, γιατί τρομάρα ο Φοίβος τους έβαλε μες στην καρδιά και δόξαζε τους Τρώες. |
| 329 | Κι' έσφαξε τότε ο Έχτορας το Στίχη κι' Αρκεσίλα, |
| 330 | τον ένα των χαλκόφραχτων πρωτάρχο Βοιωτώνε, τον άλλο τ' άξιου Μηκιστιά συντρόφι μπιστεμένο. Κι' ο γιος τ' Αχίσα γύμνωσε το Μέδο και το Γιάσο. Νόθος ο πρώτος είταν γιος του θεϊκού Οΐλέα, του Αία —ο Μέδος— αδερφός, και στη Φυλάκη αλάργα |
| 335 | σε ξένους τόπους κάθουνταν, τι της μητριάς Εριώπης, πούχε την τέρι ο Οϊλιάς, ξαδέρφι 'χε σκοτώσει· κι' είταν ο άλλος στρατηγός απ' την Αθήνα, ο Γιάσος, και γιος του Σφήλου πούταν γιος του μαχητή Βουκόλου. Και μες στη μπροστινή σειρά σκοτώνει ο Πολυδάμας το Μηκιστιά, κι' ο θεϊκός Αγήνορας τον Κλόνη, |
| 340 | και θανατώνει τον Εχιό ο γλήγορος Πολίτης. Κι' ο Πάρης μες στους μπροστινούς το Διόχο, ενώ γυρνούσε να φύγει, χαλκοβάρεσε στη ρίζα πίσω τ' ώμου, κι' ο στόκος ίσα ως αντικρύ τού σούγλισε τον ώμο. |
Κι' ενόσω αφτοί τους γύμνωναν, νά! πέφτουν οι Αργίτες | |
| 345 | ζερβόδεξα κακήν κακώς μες στο τειχί τραβιούνται. Έκραξε τότε ο Έχτορας με μιά φωνή μεγάλη « Δεν έχει τώρα πλιάτσικα, μόν' όλοι ομπρός ! στα πλοία. » Αλλού κανένα σας αν δω, αλάργα απ' τα καράβια, » αφτού θάν του το φάω εγώ το μάτι, και στην Τροία |
| 350 | » δε θάν του κλάψουν το νεκρό αδέρφια και ξαδέρφια, » μον σκύλοι ομπρός στο κάστρο μας κοψίδια θαν τον κάνουν. » |
Είπε και τα φαριά χτυπάει στους ώμους, και φωνάζει | |
| 355 | κι' η ταραχή λες κούφαινε. Κι' ομπρός τους τότε ο Φοίβος, του βαθυχάντακου έφκολα γκρεμίζοντας τα χείλια με μιά κλωτσά, τα πέταξε στον πάτο, κι' έτσι δρόμο μακρύ γιοφύρωσε, φαρδύ τόσο όσο πάει κοντάρι που νιός τινάζει για να δει σαν πόση η δύναμή του· |
| 360 | εκεί —μπροστά ο θεός— χοιμούν οι Τρώες λόχοι λόχοι. |
| 390 | Κι' ο Πάτροκλος, όσο οι στρατοί ακόμα πολεμούσαν |
| 395 | Μα καθώς είδε στα γοργά καράβια πως χοιμούσαν οι Τρώες, και μ' οχλοβουή πως φέβγανε οι Αργίτες, τότε ώχουμου ξεφώνισε, και μ' ανοικτές τις χούφτες τα διο του γόνατα χτυπάει και λέει θρηνολογώντας « Βρύπυλε, εγώ πια δε μπορώ, κιάς έχεις τόσο ανάγκη, |
| 400 | » να μένω εδώ, τι κοίτα νά ! κακό μεγάλο ανάβει· » ο παραγιός σου ας σε νιαστεί. Εγώ στον Αχιλέα » θα τρέξω, και στον πόλεμο να βγει θάν του προσπέσω. » Πρώτα οι θεοί, ίσως την καρδιά τα λόγια μου —πιός ξέρει;— » τ' αγγίξουν· τι πολλά μπορεί πιστού συντρόφου ο λόγος.» |
| 405 | Είπε και φέβγει ακράτητος. Κι' οι Δαναοί τους Τρώες |
| 409 | κι' ως στα καλύβια μιά φορά και πλοία να ζυγώσουν. |
| 618 | Γιατί τους λόχους σφίγγοντας βαστούσαν λες σα βράχος μεγάλος κρεμαστός μπροστά σε θάλασσα οργισμένη, |
| 620 | άσειστος βράχος κιάς βογγάει τριγύρω ανεμοζάλη κι' άπαφτα ας του ξερνάει αφρούς το κύμα θεριεμένο· έτσι έστεκαν κι' αφτοί άσειστοι και βήμα δεν κουνούσαν. |
| 501 | Κι' ο Αίας όλο φώναζε στα παλικάρια γύρω |
| 505 | » πως περπατώντας το γιαλό ως στ' Άργος θα διαβείτε; » Για δεν ακούτε στους οχτρούς τον Έχτορα που σ' όλους » κράζει να τρέξουν και λυσσάει να κάψει την αρμάδα; » Σε πόλεμο, όχι σε χορό, το ξέρτε, τους φωνάζει. » Μα, αδρέφια, γνώμη πιο καλή για μας δε μένει τώρα » παρά ας σταθούμε αποκοντά, και την παλικαριά μας |
| 510 | » μαζί τους ας μετρήσουμε και τα βαριά μας φράξα. » Κάλια ή να πάμε μιά φορά για πάντα ή να σωθούμε, » κι' όχι να λιώνουμε άδικα σε μάχη δίχως άκρη, » εδώ νά! από μιά φούχτα οχτρούς στα πλοία στρυμωγμένοι.» |
| 565 | Έτσι είπε, κι' άφριζαν κι' αφτοί ναν τους χτυπήσουν πίσω, και πρόθυμοι στα πλοία ομπρός στήνουν χαλκένιο φράχτη· μα και τους Τρώες πύρωσε του Κρόνου ο γιος ο Δίας. |
| 696 | Και τότες πάλι εκεί σφαγή αρχίζει απελπισμένη. |
| 700 | πως πια δε μένει γλυτωμός οι Δαναοί θαρρούσαν μόνε όλοι εκεί θα σκοτωθούν, μα μες στα στήθια οι Τρώες είχαν ολπίδα πως στρατό κι' αρμάδα θα ρημάξουν· αφτά θαρρώντας στήθηκαν αντικρυστοί με πείσμα. |
| 515 | Τότε ο γενναίος Έχτορας το Σκέδη χαντακώνει, |
| 520 | Μα τόδε του Φυλέα ο γιος κι' ομπρός πηδάει και ρήχνει, μα δεν τον πήρε —τι έκανε παρέκει, κι' ο Απόλλος του Πάνθου γιο δεν άφινε να πέσει εκεί στους πρώτους— μόν μες στα στήθια κάρφωσε τον Κροίσμο, που βροντώντας πέφτει βαρύς. Τότε έπιασε ναν τον γυμνώσει ο Μέγης· |
| 525 | μα του πλακώνει ο Δόλοπας, πολεμιστής ψημένος, του Λάμπου ο γιος, που ξακουστός τον έκανε πατέρας, |
| 528 | κι' από κοντά τού τρύπησε στη μέση την ασπίδα με το χαλκό, μα τα γερά τον γλύτωσαν τσαπράζα |
| 530 | που διπλοχουφτοτέριαστα τα φόραε. Απ' την Εφύρα άλλοτες τάφερε ο Φυλιάς, απ' του Σελλή το ρέμα, και βλάμης τού τα χάρισε, ο βασιλιάς Εφήτης, που σαν κινάει για πόλεμο ναν τα φοράει μπροστήθι· όπως και τότες τούσωσαν το γιο του από το χάρο. |
| 535 | Μα τούπαιξε κι' ο Μέγης μιά με το βαρύ κοντάρι κατάκορφα στο χάλκινο φουντολοφήσο κράνος, κι' όλη τη φούντα τούσπασε· κι' η φούντα μες στις σκόνες πέφτει όλη χάμου, νιόβαφη μ' άλικο πλούσιο χρώμα. Μα ενώ τη μάχη αφτός βαστάει κι' ολπίζει πάντα νίκη, |
| 540 | να σου ο Μενέλας άξαφνα φτάνει βοηθός του Μέγη, και πλάγια στέκοντας κρυφά του ρήχνει το κοντάρι πίσω στον ώμο. Σαν τρελό περνάει τα στήθια τ' όπλο πετώντας ομπρός, κι' ο Δόλοπας σωριάστη με τα μούτρα. |
| 415 | Όμως στον Αία ο Έχτορας τον ξακουστό χοιμίζει. |
| 420 | τρυπάει στα στήθια ενώφερνε φωτιά για το καράβι· κι' έπεσε αχώντας, κι' ο δαβλός του γλύστρησε απ' τα χέρια. Μα μόλις είδε ο Έχτορας νεκρό τον ξάδερφό του πούπεφτε χάμου, ομπρός εκεί στο μελανό καράβι, έκραξε σ' όλο το στρατό μ' άγρια φωνή μεγάλη |
| 425 | « Δαρδάνοι κονταρόπλιστοι και Τρώες και Λυκιώτες, » μη χαλαρώστε, μόν καρδιά λιγάκι αφτή την ώρα » και σώστε τ' Ακουστού το γιο, μη λάχει εδώ οι Αργίτες » και τον γυμνώσουν πούπεσε μες στο καραβοστάσι. » |
Είπε, και σφίγγει το λαμπρό κοντάρι του στον Αία, | |
| 430 | μα δεν τον ήβρε, μόν το γιο του Μάστορα Λυκόφρο, τον Κυθηριώτη, σύντροφο του Αία —που φεβγάτος για φόνο οχ τ' όμορφο νησί στου Αία κατοικούσε— αφτόν χτυπάει στην κεφαλή, εκεί στ' αφτί από πάνου, ενώστεκε κοντά κοντά στο γιο του Τελαμώνα· |
| 435 | κι' έπεσε χάμου ανάσκελα ξερός μπροστά στο πλοίο. |
Πάγωσε ο Αίας κι' έκραζε παρέκει τ' αδερφού του | |
| 440 | » του Έχτορα τον σκότωσε η χέρα η μεστωμένη. » Μα πούναι τώρα οι φτερωτές σαΐτες σου, αδερφέ μου, » και το δοξάρι σου που ο γιος σου χάρισε του Δία; » |
Είπε, κι' εκιός τον άκουσε κι' ήρθε σιμά τρεχάτος, | |
| 445 | Και του Πεισάνορα βαράει το γιο, τον άξιο Κλείτο, το σύντροφο τού φημιστού λεβέντη Πολυδάμα, ενώταν μες στην άμαξα. Τα γκέμια αφτός κρατούσε κι' έτρεχε εκεί που πιο πυκνοί χτυπιόντουσαν οι λόχοι, γιατί ήθελε στον Έχτορα και στο λαό των Τρώων |
| 450 | ζήλο να δείξει· μα κακό του βγήκε στο κεφάλι, κακό που δεν του πρόλαβαν κιάς λαχταρούσαν όλοι, τι πίσω μπήκε η άχαρη σαΐτα μες στο σνίχι. Κι' όξω οχ τ' αμάξι κύλησε, γυρνούν και τα γοργά άτια πίσω ξανά, την άμαξα κατρακυλώντας άδια. Μα τάδε εκεί ο αφέντης τους ο Πολυδάμας πρώτος |
| 455 | κι' έτρεξε ναν τα πιάσει έφτύς. Και τότες στον Αστύνο τάδωκε, στου Πρωτιά το γιο, και τούπε και ξανάπε νάχει τα μάτια τέσσερα κι' αλάργα να μη στέκει· κι' ο ίδιος πάει τους μπροστινούς και ξανασμίγει πάλι. |
Κι' ο Τέφκρος βγάζει δέφτερη σαΐτα να τραβήξει | |
| 460 | αν τον βαρούσε πούτανε το πιο γερό κοντάρι. Μα τον Διός δε γέλασε το μάτι, π' αγρυπνούσε μην πάθει ο Έχτορας, κι' αφτή τη δόξα δεν τ' αφίνει, μόν την καλόστριφτη του σπάει χορδή του στο δοξάρι καθώς τραβούσε απάνου του. Και πάει στραβά η σαΐτα, |
| 465 | κι' όξω απ' το χέρι τούπεσε το λυγιστό δοξάρι. |
| 484 | Και το δοξάρι ο Έχτορας πως βλάφτηκε σαν τόδε, |
| 485 | κράζει με δυνατή φωνή τους Τρώες και Λυκιώτες « Δαρδάνοι κονταρόπλιστοι και Τρώες και Λυκιώτες, » σαν άντρες βάρτε τους, παιδιά, σαν άξια παλικάρια » στα πλοία ομπρός· γιατί είδα εγώ μ' αφτά τα μάτια τώρα » πούσπασε ο Δίας στρατηγού μεγάλου το δοξάρι. |
| 490 | » Λάθος δεν κάνεις, ξάστερη του Δία 'ναι η βοήθια, » και σ' όσους θέλει την τιμή της νίκης να χαρίσει » κι' όσους αφίνει αβοηθήτους δίχως καρδιά και θάρρος, » σαν όπως τώρα εμάς βοηθάει και τους οχτρούς νεκρώνει. » Μόν πολεμάτε αχώριστοι εδώ μπροστά στα πλοία! |
| 495 | » Κι' όπιος νεκρός από σπαθί για από κοντάρι πέσει, » ας πέσει! Δεν είναι ατιμιά να πέσεις πολεμώντας » για την πατρίδα· λέφτερα τα τέρια τα παιδιά μας, » τα γονικά μας άβλαφτα κι' οι πύργοι μας θα σκέκουν, » οχτρούς και πλοία αν σύψυχους τους φάει το μάβρο φίδι!» |
| 500 | Είπε, και σ' όλους έβαλε απόφαση και θάρρος. |
| 592 | Και σα λιοντάρια οι λόχοι εφτύς ορμούν ζωντανοφάγα ίσια στα πλοία, κι' έκαναν τους ορισμούς του Δία, π' όλο τους λύσσαε, μα άρπαζε τη νίκη απ' τους Αργίτες |
| 595 | και την αντριά τους χάβνωνε, μα πύρωνε τους Τρώες. Γιατί είταν πάντα ο πόθος του οι Τρώες να νικήσουν κι' άσβυστη ο Έχτορας φωτιά θεόκαφτη να βάλει |
| 598 | στα πλοία, κ' έτσι να γενεί της Θέτης η κατάρα. |
| 605 | Κι' αφτός σαν Άρης φρένιαζε, σα φλόγα λες ρημάχτρα που σε βουνήσας λαγκαδιάς λυσσομανάει την πύκνα, κι' έχυνε αφρούς το στόμα του και σπίθιζαν τα μάτια κάτου απ' τα φρύδια τα σμιχτά, κι' ενώ πολέμαε αχούσε |
| 609 | με φρίκη στα μηλίγγια του ζερβόδεξα το κράνος. Κι' έτσι τους πέφτει όπως ορμάει σε τρεχαντήρι κύμα |
| 625 | ανεμοθέριεφτο άρπαγο, και χάνεται το πλοίο όλο μες σε νερά κι' αφρούς, και στα πανιά μουγκρίζει σκιαχτό το σιφουνόφυλλο, κι' οι νάφτες καρδιοτρέμουν, |
| 628 | τι λεν θάν τους ρουφήξει εφτύς η μάβρη καταβόθρα. |
| 704 | Κι' άδραξε τότε ο Έχτορας πελαγοδρόμο πλοίο |
| 705 | πανώριο φτεροτάξιδο, πούχε στην Τριά φερμένα τον Πρωτεσίλα, μα ξανά και στ' Άργος δεν τον πήγε. Για αφτό αφρισμένοι οι Δαναοί κι' οι Τρώες το καράβι ένας τον άλλο από κοντά βαρούσαν, κι' απ' αλάργα δεν καρτερούσαν δοξαριών ρηξές και κονταριώνε, |
| 710 | μόν έστεκαν σιμά σιμά, κι' οι δυό τους μ' ίδιο πάθος, και με μπαλτάδες κοφτερούς χτυπιόντουσαν κι' αξίνες και με θεόρατα σπαθιά και δίστομες μαχαίρες. Κι' είταν στρωμένη χάμου η γης μαβροδεμένες πάλες |
| * | πλατιές πανώριες, και κορμιά με γυμνωμένα στήθια. |
| 715 | και λες ποτάμια τρέχανε μαβρόθολα απ' το αίμας. |
| 674 | Μα ο Αίας ο τρανόκαρδος πιο πίσω να ζαρώνει |
| 678 | πήχες εικοσιδιό μακρύ ζουναροκολλημένο. |
| 732 | Κι' όλο στους άντρες έβαζε φωτιά θεριοφωνώντας « Βλαστάρια τ' Άρη ξακουστά, Αργίτικα ξεφτέρια, » σαν άντρες βάρτε τους, παιδιά, σαν άξια παλικάρια! |
| 735 | » Μην ξέρτε κι' άλλους πίσω μας βοηθούς που καρτεράνε, » ή κάναν πύργο πιο γερό που στέκει να μας σώσει; » Κάστρο δεν ξέρω εγώ κοντά πυργόφραχτο κανένα » που μ' άλλη δύναμη από κει ξανά ν' αντισταθούμε. » Τρώες εδώ μας τριγυρνούν με σπάθες με κοντάρια, |
| 740 | » κι' εμείς σπρωγμένοι ως στο γιαλό αλάργα απ' την πατρίδα. » Έτσι η ολπίδα στο σπαθί, όχι σε δείλια κι' όκνο.» |
| 667 | Είπε, και σ' όλους έβαλε απόφαση και θάρρος. |
| 716 | Μα μιάς την πρύμη ο Έχτορας και μπόρεσε να πιάσει, |
| 720 | » τα πλοία ναν τους κάψουμε, που στων θεών το πείσμα » ήρθαν κι' εδώ μας ρήμαξαν, απ' των γερόντων δείλια » που πάντα, εγώ σα γύρεβα να βγω ναν τα βαρέσω, » οι έρμοι αφτοί μ' αμπόδιζαν και το στρατό κρατούσαν. » Μα τότες κι' αν μας τύφλωνε ο βροντολάλος Δίας, |
| 725 | » νά! αδρέφια, πάλε μας βοηθάει και μας θαρρύνει τώρα. » |
Είπε, κι' οι Τρώες ρήχτηκαν με πιο μεγάλη λύσσα. | |
| 655 | Και θεν δε θένε οι Δαναοί τραβιούνται απ' τα καράβια τα πρώτα, κι' έμειναν εκεί πούταν κοντά οι καλύβες, άσπαστοι μήτε σκόρπισαν στον κάμπο· τι τους βάσταε ντροπής και σέβας, τι έσκουζαν ένας στον άλλο θάρρος. |