| << 6ο χορικό | [εισαγωγή] |
| Ο Ιάσονας μπαίνει ορμητικά. | |||
| Ια. | γυναῖκες͵ αἳ τῆσδ΄
ἐγγὺς ἕστατε στέγης͵ ἆρ΄ ἐν δόμοισιν ἡ τὰ δείν΄ εἰργασμένη Μήδεια τοῖσδ΄ ἔτ΄͵ ἢ μεθέστηκεν φυγῇ; δεῖ γάρ νιν ἤτοι γῆς γε κρυφθῆναι κάτω͵ ἢ πτηνὸν ἆραι σῶμ΄ ἐς αἰθέρος βάθος͵ εἰ μὴ τυράννων δώμασιν δώσει δίκην· |
Ιασ. | Γυναίκες πού κοντά σ' αυτό
το σπίτι στέκεστε, νάναι ακόμα μέσα εκείνη που το κακούργημα έχει πράξει, η Μήδεια, ή πήρε δρόμο κ' έχει ξεμακρήνει; Να σύρει να κρυφτεί κάτω απ' το χώμα, ή να κάμει φτερά και να πετάξει στου αιθέρα το βυθόν, αλλιώς θα δώσει όσα χρωστά στου βασιλιά το σπίτι! |
| πέποιθ΄ ἀποκτείνασα κοιράνους χθονὸς | Σα σκότωσε τους άρχοντες της χώρας, | ||
| 1300 | ἀθῷος αὐτὴ τῶνδε
φεύξεσθαι δόμων; ἀλλ΄ οὐ γὰρ αὐτῆς φροντίδ΄ ὡς τέκνων ἔχω· κείνην μὲν οὓς ἔδρασεν ἔρξουσιν κακῶς͵ ἐμῶν δὲ παίδων ἦλθον ἐκσῴσων βίον͵ μή μοί τι δράσωσ΄ οἱ προσήκοντες γένει͵ μητρῷον ἐκπράσσοντες ἀνόσιον φόνον. |
θαρρεί ατιμώρητη θα φύγει
εδώθε; Μα δε γνοιάζουμαι αυτήν, μόνο τα τέκνα. Απ' όσους έβλαψε θα λάβει εκείνη το κακό πού τους έκαμε, μα εγώ ήρθα τη ζωή των παιδιών μου να γλυτώσω, μήπως θελήσει του ρηγός το γένος να βάλει τους δικούς μου να πλερώσουν το φονικό το βδελυρό της μάνας. |
|
| Χο. | ὦ τλῆμον͵ οὐκ οἶσθ΄
οἷ κακῶν ἐλήλυθας͵ Ἰᾶσον· οὐ γὰρ τούσδ΄ ἂν ἐφθέγξω λόγους. |
Χορ. | Ταλαίπωρε! Δεν ξέρεις που
έχει φτάσει η συφορά σου, Ιάσονα. Τα λόγια ετούτα, αλλιώς, δε θάχες ξεστομίσει. |
| Ια. | τί δ΄ ἔστιν; ἦ που κἄμ΄ ἀποκτεῖναι θέλει; | Ιασ. | Τί τρέχει; Πάει και μένα να χαλάσει; |
| Χο. | παῖδες τεθνᾶσι χειρὶ μητρῴᾳ σέθεν. | Χορ. | Πεθάναν τα παιδιά από χέρι μάνας. |
| 1310 | |||
| Ια. | οἴμοι τί λέξεις; ὥς μ΄ ἀπώλεσας͵ γύναι. | Ιασ. | Ωιμέ! Τί λες; Με αφάνισες, γυναίκα! |
| Χο. | ὡς οὐκέτ΄ ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή. | Χορ. | Κάνε σα να μη ζούνε τα παιδιά σου. |
| Ια. | ποῦ γάρ νιν ἔκτειν΄; ἐντὸς ἢ ἔξωθεν δόμων; | Ιασ. | Μα που τα σκότωσε; Στο σπίτι ή απέξω; |
| Χο. | πύλας ἀνοίξας σῶν τέκνων ὄψῃ φόνον. | Χορ. | Άνοιξ' την πόρτα: θα τα δεις σφαγμένα. |
| Ια. | χαλᾶτε κλῇδας ὡς
τάχιστα͵ πρόσπολοι͵ ἐκλύεθ΄ ἁρμούς͵ ὡς ἴδω διπλοῦν κακόν͵ τοὺς μὲν θανόντας—τὴν δὲ τείσωμαι δίκην. |
Ιασ. | Ξεμανταλώστε γρήγορα την
πόρτα, δούλοι! και ρίχτε κάτω τις αμπάρες, για να δω τη διπλή συφορά, κείνους πού πέθαναν, κι αυτήν πού θα παιδέψω. |
|
Κανείς δεν αποκρίνεται. Ο Ιάσονας ρίχνεται στην πόρτα και την ταρακουνά. Τότε, πάνω από το σπίτι, μέσα σ' ένα άρμα, πού το σέρνουν φτερωτοί δράκοντες (φίδια) παρουσιάζεται η Μήδεια, έχοντας μπροστά της τα δυό πτώματα. |
|||
| Μη. | τί τάσδε κινεῖς κἀναμοχλεύεις
πύλας͵ νεκροὺς ἐρευνῶν κἀμὲ τὴν εἰργασμένην; παῦσαι πόνου τοῦδ΄. εἰ δ΄ ἐμοῦ χρείαν ἔχεις͵ |
Μηδ. | Τί τις κουνάς και θες να τις
γκρεμίσεις τις πόρτες; Τους νεκρούς ζητάς κ' εμένα που τάπραξα; Τον κόπο σου μη χάνεις! |
| 1320 | λέγ΄͵ εἴ τι βούλῃ͵
χειρὶ δ΄ οὐ ψαύσεις ποτέ. τοιόνδ΄ ὄχημα πατρὸς ῞Ηλιος πατὴρ δίδωσιν ἡμῖν͵ ἔρυμα πολεμίας χερός. |
Αν γυρεύεις εμένα, πες τί
θέλεις, τι με χέρι ποτέ δε θα με αγγίξεις. Αμάξι τέτοιο ο Ήλιος σε μας δίνει, ο κύρης του γονιού μου, προμαχώνα απ' των εχτρών το χέρι. |
|
| Ια. | ὦ μῖσος͵ ὦ μέγιστον
ἐχθίστη γύναι θεοῖς τε κἀμοὶ παντί τ΄ ἀνθρώπων γένει͵ ἥτις τέκνοισι σοῖσιν ἐμβαλεῖν ξίφος ἔτλης τεκοῦσα͵ κἄμ΄ ἄπαιδ΄ ἀπώλεσας· καὶ ταῦτα δράσασ΄ ἥλιόν τε προσβλέπεις καὶ γαῖαν͵ ἔργον τλᾶσα δυσσεβέστατον· ὄλοι΄· ἐγὼ δὲ νῦν φρονῶ͵ τότ΄ οὐ φρονῶν͵ |
Ιασ. |
Φριχτό τέρας! Μες σ' όλες τις γυναίκες πιο οχτρεμένη απ' τους θεούς, και μένα, κι απ' το γένος ολάκερο του ανθρώπου! Τα παιδιά σου απ' το σπαθί τα πέρασες, κι ας τάχες γεννήσει, και ξεκλήρισες εμένα. Καί μ' όλο το κακούργημα, αγναντεύεις τον ήλιο και τη γη, πούχεις τολμήσει το ασεβότατον έργο! Στα κομάτια να πας! Τώρα εγώ τάχω τα μυαλά μου, |
| 1330 | ὅτ΄ ἐκ δόμων σε βαρβάρου
τ΄ ἀπὸ χθονὸς Ἕλλην΄ ἐς οἶκον ἠγόμην͵ κακὸν μέγα͵ πατρός τε καὶ γῆς προδότιν ἥ σ΄ ἐθρέψατο. τὸν σὸν δ΄ ἀλάστορ΄ εἰς ἔμ΄ ἔσκηψαν θεοί· κτανοῦσα γὰρ δὴ σὸν κάσιν παρέστιον τὸ καλλίπρῳρον εἰσέβης Ἀργοῦς σκάφος. ἤρξω μὲν ἐκ τοιῶνδε· νυμφευθεῖσα δὲ παρ΄ ἀνδρὶ τῷδε καὶ τεκοῦσά μοι τέκνα͵ εὐνῆς ἕκατι καὶ λέχους σφ΄ ἀπώλεσας. οὐκ ἔστιν ἥτις τοῦτ΄ ἂν Ἑλληνὶς γυνὴ |
μα τότες, πού μυαλά; σύντας
σε πήρα, απ' τους δικούς και τη βάρβαρη γη σου, σε σπίτι ελληνικό, πληγή μεγάλη, προδότρα του πατέρα και του τόπου που σε ανάστησε! Πάνω μου το ρίξαν οι θεοί το αίμα πούχες να πλερώσεις, σα σκότωσες το αδέρφι σου στο σπίτι για να μπεις στ' ομορφόπλωρο καράβι, την Αργώ. Το ξεκίνημα είταν τούτα. Κι αφού γυναίκα γένηκες εκείνου που σου μιλά και μου γέννησες τέκνα, για το στεφάνι σου και το κρεβάτι τα χάλασες. Ποτέ δε θα βρισκόταν γυναίκα απ' την Ελλάδα να τολμήσει |
|
| 1340 | ἔτλη ποθ΄͵ ὧν γε πρόσθεν
ἠξίουν ἐγὼ γῆμαι σέ͵ κῆδος ἐχθρὸν ὀλέθριόν τ΄ ἐμοί͵ λέαιναν͵ οὐ γυναῖκα͵ τῆς Τυρσηνίδος Σκύλλης ἔχουσαν ἀγριωτέραν φύσιν. ἀλλ΄ οὐ γὰρ ἄν σε μυρίοις ὀνείδεσι δάκοιμι· τοιόνδ΄ ἐμπέφυκέ σοι θράσος· ἔρρ΄͵ αἰσχροποιὲ καὶ τέκνων μιαιφόνε· ἐμοὶ δὲ τὸν ἐμὸν δαίμον΄ αἰάζειν πάρα͵ ὃς οὔτε λέκτρων νεογάμων ὀνήσομαι͵ οὐ παῖδας οὓς ἔφυσα κἀξεθρεψάμην |
πράξη τέτοια, κ' εγώ καλήτερή
τους νομίζοντας σε, σούβαλα στεφάνι κ' έκαμα συγγενή μου τον εχτρό μου το χαλαστή, μια λιονταρίνα, — κι όχι γυναίκα, — πούχει φυσικό απ' της Σκύλλας της Τυρρηνίδας περισσότερο άγριο. Μα, για να δαγκωθείς εσύ, δε φτάνουν μύριες βρισιές, το θράσος σου είναι τέτοιο· που να χαθείς, κακούργα, παιδοφόνισσα ί Κ' εγώ το ριζικό μου ας πάω να κλαίγω, που μήδε θα χαρώ τη νέα παντριά μου, μήδε τα τέκνα πούσπειρα κι ανάστησα |
|
| 1350 | ἕξω προσειπεῖν ζῶντας͵ ἀλλ΄ ἀπώλεσα. | θα τάχω πια να τους μιλώ· μόν' τάχασα. | |
| Μη. | μακρὰν ἂν ἐξέτεινα
τοῖσδ΄ ἐναντίον λόγοισιν͵ εἰ μὴ Ζεὺς πατὴρ ἠπίστατο οἷ΄ ἐξ ἐμοῦ πέπονθας οἷά τ΄ εἰργάσω· σὺ δ΄ οὐκ ἔμελλες τἄμ΄ ἀτιμάσας λέχη τερπνὸν διάξειν βίοτον ἐγγελῶν ἐμοί· οὐδ΄ ἡ τύραννος͵ οὐδ΄ ὁ σοὶ προσθεὶς γάμους Κρέων ἀνατεὶ τῆσδέ μ΄ ἐκβαλεῖν χθονός. πρὸς ταῦτα καὶ λέαιναν͵ εἰ βούλῃ͵ κάλει καὶ Σκύλλαν ἣ Τυρσηνὸν ᾤκησεν πέδον· |
Μηδ. | Πολλά κ' εγώ ν' αντιμιλήσω
θάχα σ' όσα λαλείς, αν ο πατέρας Δίας δεν ήξερε το τι είδες από μένα κ' εσύ τι μούχεις κάμει· μα δε σούμελλε να ντροπιάσεις την κοίτη μου, κι απέκει να περάσεις χαιράμενος τη ζήση κι ανάμπαιγμα να μ' έχεις. Τέτοια τύχη μήδε της ρηγοπούλας της γραφόταν. Κι αυτός που σούδωσε τη νύφη, ο Κρέοντας, δεν τούμελλε ατιμώρητα απ' τη χώρα να διώξει εμένα. Λέγε με συ τώρα, σαν τόχεις κέφι, λιόντισσα και Σκύλλα που κάθεται στη γη την Τυρρηνίδα· |
| 1360 | τῆς σῆς γὰρ ὡς χρὴ καρδίας ἀνθηψάμην. | ως μ' έκαψες, κ' εγώ σ' έχω καμένο. | |
| Ια. | καὐτή γε λυπῇ καὶ κακῶν κοινωνὸς εἶ. | Ιασ. | Κ' εσύ πονάς, το μερτικό σου τόχεις. |
| Μη. | σάφ΄ ἴσθι· λύει δ΄ ἄλγος͵ ἢν σὺ μὴ ΄γγελᾷς. | Μηδ. | Ο πόνος μου φελά αν δε μ' έχεις μπαίγνιο. |
| Ια. | ὦ τέκνα͵ μητρὸς ὡς κακῆς ἐκύρσατε. | Ιασ. | Ω τέκνα, κακή μάνα που σας έλαχε! |
| Μη. | ὦ παῖδες͵ ὡς ὤλεσθε πατρῴᾳ νόσῳ. | Μηδ. | Παιδιά μου, η τρέλα του γονιού σας έφαγε! |
| Ια. | οὔτοι νυν ἡμὴ δεξιά σφ΄ ἀπώλεσεν. | Ιασ. | Δεν πήγαν απ' το χέρι το δικό μου. |
| Μη. | ἀλλ΄ ὕβρις͵ οἵ τε σοὶ νεοδμῆτες γάμοι. | Μηδ. | Μα από την υβρισιά και τις παντριές σου! |
| Ια. | λέχους σφε κἠξίωσας οὕνεκα κτανεῖν. | Ιασ. | Για ένα κρεβάτι, εσύ, τάχεις σφαγμένα. |
| Μη. | σμικρὸν γυναικὶ πῆμα τοῦτ΄ εἶναι δοκεῖς; | Μηδ. | Και τόχεις λίγο αυτό για μιά γυναίκα; |
| Ια. | ἥτις γε σώφρων· σοὶ δὲ πάντ΄ ἐστὶν κακά. | Ιασ. | Αν είναι φρόνιμη· μα εσύ 'σαι λάμια. |
| Μη. | οἵδ΄ οὐκέτ΄ εἰσί· τοῦτο γάρ σε δήξεται. | Μηδ. | Τούτα δε ζούνε πια· κι αυτό σε σφάζει. |
| Ια. | οἵδ΄ εἰσίν͵ οἴμοι͵ σῷ κάρᾳ μιάστορες. | Ιασ. | Ετούτα ζουν, εκδικητές του φόνου! |
| Μη. | ἴσασιν ὅστις ἦρξε πημονῆς θεοί. | Μηδ. | Ποιός τη φωτιά άναψε, οι θεοί το ξέρουν. |
| Ια. | ἴσασι δῆτα σήν γ΄ ἀπόπτυστον φρένα. | Ιασ. | Ξέρουν λοιπόν τη βδελυρή καρδιά σου. |
| Μη. | στύγει· πικρὰν δὲ βάξιν ἐχθαίρω σέθεν. | Μηδ. | Οχτρεύου με· δε θέλω τη μιλιά σου. |
| Ια. | καὶ μὴν ἐγὼ σήν· ῥᾴδιον δ΄ ἀπαλλαγαί. | Ιασ. | Το ίδιο κ' εγώ· μόν' κάλλιο ας χωριστούμε. |
| Μη. | πῶς οὖν; τί δράσω; κάρτα γὰρ κἀγὼ θέλω. | Μηδ. | Πώς; Λέγε. Τί να κάμω; Κ' εγώ θέλω. |
| Ια. | θάψαι νεκρούς μοι τούσδε καὶ κλαῦσαι πάρες. | Ιασ. | Άσ' τους νεκρούς να θάψω και να κλάψω. |
| Μη. | οὐ δῆτ΄͵ ἐπεί σφας
τῇδ΄ ἐγὼ θάψω χερί͵ φέρουσ΄ ἐς ῞Ηρας τέμενος Ἀκραίας θεοῦ͵ |
Μηδ. | Αμ' όχι! Θα τους θάψω μοναχή
μου, με τούτα μου τα χέρια, θα τους φέρω στο τέμενος της Ήρας της Ακραίας, |
| 1380 | ὡς μή τις αὐτοὺς
πολεμίων καθυβρίσῃ͵ τύμβους ἀνασπῶν· γῇ δὲ τῇδε Σισύφου σεμνὴν ἑορτὴν καὶ τέλη προσάψομεν τὸ λοιπὸν ἀντὶ τοῦδε δυσσεβοῦς φόνου. αὐτὴ δὲ γαῖαν εἶμι τὴν Ἐρεχθέως͵ Αἰγεῖ συνοικήσουσα τῷ Πανδίονος. σὺ δ΄͵ ὥσπερ εἰκός͵ κατθανῇ κακὸς κακῶς͵ Ἀργοῦς κάρα σὸν λειψάνῳ πεπληγμένος͵ πικρὰς τελευτὰς τῶν ἐμῶν γάμων ἰδών. |
μην πάει κανείς εχτρός και
τους ντροπιάσει, ξεχώνοντας τους τάφους· και σε τούτη τη γη του Σίσυφου, γιορτή θα ορίσω σεμνή και τελετή αποδώ και πέρα για καθαρμόν αυτού του ανόσιου φόνου. Κ' εγώ πηγαίνω στου Ερεχθέα τη χώρα, με τον Αιγέα, το τέκνο του Πανδίονα, να συγκαθίσω. Μα εσύ, καθώς σου πρέπει, θα πας κακήν κακώς, το πικρό τέλος του καινούργιου του γάμου σου αφού τόδες. |
|
| Ια. | ἀλλά σ΄ Ἐρινὺς ὀλέσειε τέκνων | Ιασ. | Ώ, που να σ' αφανίσει η Ερινύα |
| 1390 | φονία τε Δίκη. | των παιδιών σου και η Δίκη η τιμωρήτρα! | |
| Μη. | τίς δὲ κλύει σοῦ
θεὸς ἢ δαίμων͵ τοῦ ψευδόρκου καὶ ξειναπάτου; |
Μηδ. | Και ποιός θεός ή δαίμονας
θ' ακούσει τον ξενοπλάνο κι ορκοπάτη εσένα; |
| Ια. | φεῦ φεῦ͵ μυσαρὰ καὶ παιδολέτορ. | Ιασ. | Αλί σου, σιχαμένη παιδοφόνισσα! |
| Μη. | στεῖχε πρὸς οἴκους καὶ θάπτ΄ ἄλοχον. | Μηδ. | Στο σπίτι σου άι να θάψεις την κυρά σου. |
| Ια. | στείχω͵ δισσῶν γ΄ ἄμορος τέκνων. | Ιασ. | Πηγαίνω, μα χωρίς τα δυο παιδιά μου. |
| Μη. | οὔπω θρηνεῖς· μένε καὶ γῆρας. | Μηδ. | Και που είσαι ακόμα! Στάσου να γεράσεις. |
| Ια. | ὦ τέκνα φίλτατα. | Ιασ. | Ώ πολυαγαπημένα εσείς παιδιά μου... |
| Μη. | μητρί γε͵ σοὶ δ΄ οὔ. | Μηδ. | Απ' τη μάνα τους δα, κι όχι από σένα. |
| Ια. | κἄπειτ΄ ἔκανες; | Ιασ. | Γι' αυτό τα σφάζεις; |
| Μη. | σέ γε πημαίνουσ΄. | Μηδ. | Για να κάψω εσένα. |
| Ια. | ὤμοι͵ φιλίου χρῄζω στόματος | Ιασ. | Αλί μου ο δύστυχος! Τα χείλη πού 'ναι |
| 1400 | παίδων ὁ τάλας προσπτύξασθαι. | των τέκνων τα γλυκά να τα φιλήσω; | |
| Μη. | νῦν σφε προσαυδᾷς͵
νῦν ἀσπάζῃ͵ τότ΄ ἀπωσάμενος. |
Μηδ. | Τώρα τα κράζεις και χαρές
τους κάνεις, μα τότε τάδιωχνες. |
| Ια. |
δός μοι πρὸς θεῶν μαλακοῦ χρωτὸς ψαῦσαι τέκνων. |
Ιασ. |
Των τέκνων μου άσε, για τους θεούς, ν' αγγίξω τα κορμάκια. |
| Μη. | οὐκ ἔστι· μάτην ἔπος ἔρριπται. | Μηδ. | Δε γίνεται. Χαμένα παν τα λόγια. |
| Το φτερωτό άρμα χάνεται. | |||
| Ια. | Ζεῦ͵ τάδ΄ ἀκούεις
ὡς ἀπελαυνόμεθ΄͵ οἷά τε πάσχομεν ἐκ τῆς μυσαρᾶς καὶ παιδοφόνου τῆσδε λεαίνης; ἀλλ΄ ὁπόσον γοῦν πάρα καὶ δύναμαι τάδε καὶ θρηνῶ κἀπιθεάζω͵ |
Ιασ. | Ώ Δία, τακούς πως με αποδιώχνει και τί τραβώ απ' αυτή την παιδοφόνα και σιχαμένη λιόντισσα; Μα αν άλλο πάρεξ αυτό δεν μπορώ, τα παιδιά μου θρηνώ και τους θεούς τους προσκαλούμαι· |
| 1410 | μαρτυρόμενος δαίμονας
ὥς μοι τέκνα κτείνασ΄ ἀποκωλύεις ψαῦσαί τε χεροῖν θάψαι τε νεκρούς͵ οὓς μήποτ΄ ἐγὼ φύσας ὄφελον πρὸς σοῦ φθιμένους ἐπιδέσθαι. |
και τους δαίμονες, μάρτυρες
τους έχω πως, αφού μου τα σκότωσες, δε στέργεις ν' αφήσεις με τα χέρια μου ν' αγγίξω και θάψω τα κορμιά τους. Που μακάρι να μην τάχα σπαρμένα εγώ ποτέ μου, παρά χαμένα να τα ιδώ από σένα! |
|
| Βγαίνει έξω με σιγανά βήματα, ενώ ο Χορός βαδίζει κατά την έξοδο. |
|||
| Χο. | πολλῶν ταμίας Ζεὺς
ἐν Ὀλύμπῳ͵ πολλὰ δ΄ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί· καὶ τὰ δοκηθέντ΄ οὐκ ἐτελέσθη͵ τῶν δ΄ ἀδοκήτων πόρον ηὗρε θεός. τοιόνδ΄ ἀπέβη τόδε πρᾶγμα. |
Χορ. | Ο Δίας στον Όλυμπο κρατά απ' όσα γίνουνται πολλά, κ' οι θεοί τ' ανέλπιστα μπορούν. Το πάντεχες δε θα γενεί, και το ανεπάντεχο θα δεις που ο θεός το κάνει μπορετό. Τα ίδια γενήκανε κ' εδώ. |
| ΤΕΛΟΣ |
| << 6ο χορικό |
|