Της μουσικής η χάρις και η δύναμις, η χρήσις και η ωφέλεια είναι από εκείνα τα φαινόμενα, τα οποία, επειδή τα γνωρίζουν πάντες κοινώς, φαίνεται περιττόν να ζητή τινας να τα παραστήση ιδίως. Οι παλαιοί Έλληνες έλεγον, ότι όστις δεν ανοίγει στόμα εις έπαινον του Ηρακλέους είναι κωφός. Τούτο οπού ελέγετο διά τον υιόν του Διός και της Αλκμήνης, δύναται να ρηθή και διά τας Μούσας, τας θυγατέρας της Μνημοσύνης και του Διός, τας οποίας και εκείνος ο ήρως τιμών εξόχως και θεραπεύων εις εγκωμίου λόγον έλαβε το να ονομάζεται ως ο Απόλλων και αυτός Μουσηγέτης. Αν είναι τις ακίνητος εις τα θέλγητρα και εις τους γλυκασμούς της Ευτέρπης, της Ερατούς και της Τερψιχόρης, βέβαια ο τοιούτος πρέπει να είναι κωφός· ή αν δεν είναι βεβλαμμένος τας ακοάς, ανάγκη να συναριθμηθή με τα αλογώτερα και νωθρότερα κτήνη· επειδή και τούτων ιστορούνται πολλά, εις τα οποία εφιλοτιμήθη η φύσις να ενστάξη τον της μουσικής έρωτα. Τί άλλο οι παμπάλαιοι μύθοι να μας διδάξουν ηθέλησαν παρά την δραστηριωτάτην χάριν ή την χαριεστάτην δύναμιν της μουσικής, όταν ετόλμησαν να πλάσουν τας τόσον απίστους, τόσον ατόπους περί αυτής παραδοξολογίας; Ο Θραξ Ορφεύς με την μουσικήν του ανεχαίτιζεν από τον ίδιον δρόμον τους ποταμούς· έσυρεν οπίσω του όχι μόνον τα θηρία τα πλέον άγρια, αλλά και τα δένδρα και τας πέτρας· και με την γλυκύτητα της μελωδίας έφθασε (λέγουσι) να καταμαλάξη και τον Αϊδωνέα και την Περσεφόνην, τους αμειλίκτους και αδυσωπήτους θεούς, διά να του επιστρέψουν εκ του θανάτου εις την ζωήν Ευρυδίκην την φιλτάτην του σύζυγον. Οι Βοιωτοί Ζήθος και Αμφίων με τα θελκτικά κρούσματα του οργάνου των και κατεκήλουν και κατεκύλιον από τα όρη τα μάρμαρα και τους λίθους, και δι' αυτών, ευρύθμως τε και αρμονικώς συναπτομένων, έκτιζον των Θηβών τα υψηλά πυργώματα και τα τείχη. Και ο Μηθυμναίος Αρίων, πηδών εις την θάλασσαν διά να φύγη τον κίνδυνον των καταποντιστών, συνεκάλει διά των της λύρας αυτού μουσουργημάτων προς βοήθειαν του τους φιλανθρώπους δελφίνας, και υπ' αυτών αναβασταζόμενος και διανηχόμενος ασφαλώς τα κύματα εύρισκεν εις Ταίναρον την σωτηρίαν. Τούτο το έσχατον δεν έλειψε τις να το περάση ως πραγματιώδη και αληθινήν ιστορίαν. Ημείς με τους περισσοτέρους το κρίνομεν μύθον, καθώς και άλλα· αλλ' οι μύθοι ούτοι εικονίζουσι την αλήθειαν· και ή αλήθεια οπού υποκρύπτεται υπό τας ειρημένας μυθολογίας είναι, ότι η μουσική τόσον έχει δύναμιν εις τας ψυχάς των ανθρώπων, οπού και τους ακίνητους διά ραθυμίαν τους διεγείρει, και τους αναίσθητους διά νωθρότητα τους παρορμά, και τους σκληρούς και άτεγκτους μαλάττει, και τους αγρίους και θηριώδεις φέρει εις ημερότητα.
(Από το ένθετο του δίσκου "Ημερολόγιο" του Νίκου Ξυδάκη, LYRA)